Vlaams-Brabant is #dewandelprovincie!
Niet overtuigd? We geven je vijf goede redenen waarom dat wel zo is.
Snel naar
1. Wandelen is populair
Hoeveel wordt er gewandeld in Vlaams-Brabant?
Veel, dat is zeker. We hebben de wandelaars niet allemaal geteld, maar de vijf Vlaamse provinciale toeristische organisaties (PTO’s) hebben de jongste jaren wel flink wat onderzoek verricht. Zo namen ze in 2021-2022 het dagtoerisme in Vlaanderen onder de loep. En van maart 2023 tot maart 2024 onderzochten ze samen met Toerisme Vlaanderen het verblijftoerisme. Dat stelt ons in staat de recreanten in Vlaams-Brabant onder te verdelen in drie groepen: omgevingsrecreanten, dagtoeristen en verblijfstoeristen.
Omgevingsrecreanten
Omgevingsrecreanten zijn recreanten die activiteiten ondernemen buiten de eigen gemeente maar niet verder dan twintig kilometer. Het ging in het toeristische seizoen 2021-2022 om 8,6 miljoen trips in Vlaams-Brabant. De populairste activiteiten bij omgevingsrecreanten zijn wandelen (44%), een bezoek van een evenement (17%) en fietsen (10%).
Dagtoeristen
Bij een daguitstap verplaatst men zich meer dan twintig kilometer buiten de eigen gemeente, voor een periode van meer dan drie uur. Het ging in 2021-2022 om 7,3 miljoen verplaatsingen: 1,7 miljoen naar het Hageland en 4,1 miljoen naar de Groene Gordel. De overige 1,6 miljoen vonden plaats in kunststad Leuven. Ook hier was wandelen (37%) de populairste activiteit, gevolgd door een bezoek aan een stad of een dorp (21%).
Uit het onderzoek kunnen we afleiden dat er 6,5 miljoen wandelingen door dagtoeristen en omgevingsrecreanten werden gemaakt in het toeristische seizoen 2021-2022, al dan niet in combinatie met een andere activiteit.
Verblijftoeristen
Uit het onderzoek van maart 2023 tot maart 2024 blijkt dat de Vlaams-Brabantse toeristische regio’s, de Groene Gordel en het Hageland, konden rekenen op respectievelijk 363.000 en 73.000 verblijfstoeristen. Voor 22% daarvan was wandelen een reden om te kiezen voor Vlaams-Brabant. Tijdens het verblijf zelf trok 55% de stapschoenen aan. Ze maakten in de meeste gevallen gebruik van onze lusvormige wandelroutes of het wandelnetwerk. Het digitale wandelnetwerk blijkt echter ook steeds meer ingeburgerd te geraken in onze provincie.
Waar wandelen we het meest?
Op basis van de gegevens van NodeMapp, de software achter de wandelknooppunt app en wandelknooppunt.be, kennen we de populairste wandelhotspots. Toppers zijn Heverleebos en Meerdaalwoud (knoppunt 15), de Hagelandse Heuvels (knooppunten 614 en 144) en het gebied rond Averbode. Knooppunt 100, aan de poort van de Abdij van Averbode, is hét populairste knooppunt in onze provincie. Bij uitbreiding zelfs in Vlaanderen!
De gegevens geven ons ook een beeld van waar wandelaars komen: 45% van de routes worden gedownload door mensen van buiten onze provincie. Niet zo verwonderlijk, de lokale inwoners zullen minder vaak naar knooppunten grijpen want zij kennen hun omgeving. Toch blijkt hieruit dat onze provincie ook voor mensen die van verder moeten komen in trek is als wandelregio. We zetten als provincie graag op hen in, want wie van ver komt zal al wat vaker een halte inlassen in een horecazaak. Wie in zijn eigen buurt op stap gaat, neemt gemakkelijk een drinkbus mee.
2. De perfecte ligging
Altijd dichtbij
Van waar je ook komt, je bent nooit echt lang onderweg. Want Vlaams-Brabant ligt pal in het midden van Vlaanderen, België, en zelfs van Europa. Nergens vind je zoveel trein- en busverbindingen dan hier. Met het openbaar vervoer geraak je tot in elk dorp. Kom je met de fiets? Reken dan op het steeds groter wordende netwerk van fietssnelwegen en -knooppunten. Toch met de wagen? De autowegen E40 en E314 zijn de slagaders die je in geen tijd brengen waar jouw wandeling begint.
Divers landschap
Met al die verkeersaders is Vlaams-Brabant toch één grote drukte vol beton? Integendeel, de variatie aan landschappen en natuur is enorm. Je vindt hier het grootste beukenwoud van ’t land, het Zoniënwoud. Dat vormt samen met het Hallerbos, Meerdaalwoud en de golvende akkers en groene riviervalleien daar tussenin het Nationaal Park Brabantse Wouden. Samen goed voor 10.000 hectare waardevolle natuur.
Ten westen daarvan kom je in het glooiende Pajottenland met breugeliaanse allures. Naar het oosten toe stoot je op de Hagelandse heuvels en hun microklimaat, met in de valleien natte natuurgebieden, broekbossen en diepe holle wegen. Als uitloper van die heuvels kom je in het zuiden in de Getevallei met haar mozaïek van weilanden, bosjes en poelen. En tussen al dat groen in vind je toffe provinciestadjes en de bruisende provinciehoofdstad Leuven.
Achter elke hoek iets nieuws
Al die variatie ligt dicht bij elkaar, zodat het landschap achter elke hoek wel wat nieuws te bieden heeft. Het ene moment wandel je de heuvel op tussen de wijngaarden, om wat verder over knuppelpaden in het bos te balanceren om geen natte voeten te krijgen. Of je flaneert door statige beukendreven om een kilometertje verderop tegen de wind te vechten op een landbouwplateau met een blik op de skyline van de hoofdstad. Toerisme Vlaams-Brabant heeft al die diversiteit gevat in zeven wandelgebieden die samen de hele provincie bedekken. Goed voor meer dan 4700 kilometer aan wandelwegen. Maar daarover meer verderop in dit dossier.
Buur Natuur
Wandelnatuur om de hoek? Met het project Buur Natuur zet Vlaams-Brabant tien natuurgebieden in de kijker. Soms klein en fijn, dan weer uitgestrekt en groot, maar altijd bijzonder rijk aan dieren en planten. Met een mobiele wandelgids krijg je tijdens je wandeling toffe weetjes voorgeschoteld. Zo herken je meteen de zang van de geelgors op de Kesterheide. Of weet je dat je van die ringslang in Meldertbos echt geen schrik moet hebben.
3. Een wandelnetwerk dat de hele provincie dekt
4.700 kilometer aan wandelpaden
Ons gevarieerde landschap, de ligging, de historische bakens en bezienswaardigheden, de economische kansen en ja, misschien een vleugje chauvinisme. Dat maakt het allemaal een logische beleidskeuze om van Vlaams-Brabant dé wandelprovincie te maken. Daarom investeert de provincie graag in wandelinfrastructuur.
Bewegwijzerd en digitaal
Toerisme Vlaams-Brabant zocht de mooiste wandelwegen, plekjes en bezienswaardigheden uit en verbond ze allemaal met knooppunten. Via de toeristische magazines, website en publicaties zetten we die wandelwegen extra in de kijker. Wie wil, is wel even onderweg: Vlaams-Brabant telt nu al meer dan 4.700 kilometer wandelwegen langs knooppunten. Vaak bewegwijzerd en bijna even vaak digitaal. Hoezo digitaal? Een digitaal wandelnetwerk heeft geen paaltjes en wegwijzers, maar wel knooppunten. Je komt ze alleen niet op het terrein tegen. Je volgt de knooppunten op de kaart of via de app Wandelknooppunt op je smartphone.
Zeven wandelnetwerken
De wandelwegen zijn gegroepeerd in zeven wandelnetwerken. Elk met een eigen wandelgids waarmee je alle routes, bezienswaardigheden, haltes en andere nuttige informatie bij de hand hebt.
WANDELNETWERKEN 2024 |
AANTAL KM BEWEGWIJZERD |
AANTAL KM DIGITAAL |
| WNW Pajottenland | 610 | 290 |
| WNW Brabantse Kouters | 390 | 390 |
| WNW Demer en Dijle | 350 | 130 |
| WNW de Merode | 330 | 0 |
| WNW Hagelandse Heuvels en Valleien | 310 | 470 |
| WNW Getevallei | 250 | 260 |
| WNW Brabantse Wouden | 330 | 590 |
| TOTAAL | 2570 | 2130 |
Onze routeplanners
Wie zoekt al die mooie wandelwegen uit? Dat zijn de zes medewerkers van het Routebureau van Toerisme Vlaams-Brabant. Zij weten van wandelen!
Geen fan van knooppunten? Of wandel je niet graag met een wandelapp? “Wie toch nog liever een bewegwijzerde wandeling maakt, vindt in elke gemeente nog steeds enkele bewegwijzerde, thematische wandellussen. Je kan dus nog altijd gewoon de bordjes volgen.”
Kwaliteitsbewaking
Het Routebureau doet meer dan de mooiste wandelroutes uitstippelen, het waakt ook over de kwaliteit van onze wandel-, fiets- en ruiterroutes. Wie een probleem vaststelt zoals een verdwenen wandelbordje of een onbegaanbaar pad, die kan dat melden aan de Routedokter. Daarnaast heb je een netwerk van peters en meters, dat zijn vrijwilligers die op geregelde tijdstippen op pad gaan om de infrastructuur te controleren. Elk euvel wordt zo snel mogelijk opgelost.
Extra toegankelijke routes
Iedereen is toerist in Vlaams-Brabant. Maar je kan niet van elke route garanderen dat die heel erg toegankelijk is. Daarom werkt Toerisme Vlaams-Brabant samen met vrijetijd-zorgorganisaties zoals vzw Kannet die routes screenen op hun toegankelijkheid. Het aanbod aan extra toegankelijke routes breiden we alsmaar uit. Het zijn meer dan alleen maar rolstoelvriendelijke routes, ze leiden naar bijzondere plekken in onze provincie, hebben een toegankelijk toilet in de buurt, en als dat even kan ook een picknickplek en horeca.
Weetje! Vzw Kannet organiseert ook begeleide en extra toegankelijke streekwandelingen in Vlaams-Brabant. Meer op www.kannet.be
4. Een gastheer die z’n provincie écht kent
Horeca in de buurt
Bijna 6000 horecazaken telt Vlaams-Brabant. Zij zijn onontbeerlijk in een wandelprovincie. Je hoeft echt nooit ver te gaan of je stoot op een tof wandel- of fietscafé, een uitnodigend terrasje of een warme brasserie om je voeten te drogen. Altijd staat er wel een lokaal bier of wijntje op de kaart, lekker in combinatie met een streekgerecht. Een nachtje langer blijven? Dan boek je toch gewoon een B&B. Je gastvrouw- of heer heeft zeker nog fijne wandeltips in petto.
Plan je een wandeling? Je vindt de horecazaken op de kaarten bij de wandelgids en op de online routeplanner.
Platteland Troef
Jouw vriendelijke gastvrouw of de behulpzame boer in z’n hoevewinkel? Dat zijn de toeristische ambassadeurs van onze provincie. Liefst 112 lokale plattelandsondernemers volgden een opleidingstraject van Toerisme Vlaams-Brabant, in kader van project Platteland Troef. Zij maken klanten en bezoekers met de glimlach wegwijs, want wie kent de streek en het landschap beter dan de mensen die er elke dag met beide voeten instaan?
Zo hoef je als bezoeker niet op zoek naar een centraal infopunt, want op het platteland is dat soms ver te zoeken. Onze logiesuitbaters, streekproducenten en andere ondernemers vormen zo een mini toeristisch infopunt als deeltje van een groot toeristisch onthaalnetwerk.
5. Op maat van elke wandelaar
Een toffe zondagswandeling met de kinderen of een uurtje stevig uitwaaien? Met de rugzak meerdere dagen op pad of een culinaire daguitstap? Er zijn zoveel verschillende mogelijkheden om Vlaams-Brabant al wandelend te ontdekken. Ook dat is een troef in onze wandelprovincie.
Op kindermaat
Een geslaagde kinderwandeling hoeft niet heel ver te zijn, als de kinderen maar kunnen ravotten en toffe dingen ontdekken. Zoals de Zoet Waterwandeling (4,5 km) aan de vijvers én de speeltuin van de Zoete Waters in Oud-Heverlee. Op het Avonturenpad Getevallei (3,7 km) wandelen ze van het ene naar het andere klim- en klautertuig in de natuur van Drieslinter. Het Blotevoetenpad (1 km) van Plantentuin Meise is ook een voltreffer. Toerisme Vlaams-Brabant bundelde de tofste kinderwandelingen op haar website.
Wandelen en fietsen op kindermaat
Korte wandelingen
Een uurtje uitwaaien? Met de knooppunten en de online routeplanner stippel je een wandeling zo kort of zo lang uit als je zelf wilt. We doen je graag enkele suggesties voor korte wandelingen tussen de vijf en de tien kilometer. Enkele? Bijna 200 zijn het er!
Daguitstappen
Wil je met je vrienden, vereniging of familie een bezoekje brengen aan Vlaams-Brabant? Combineer het dan met een wandeling, dat is altijd een goed idee. Zoals een tocht door het Hagelandse wijngebied, met bezoekje aan Aarschot, een beklimming van de Wijngaardberg in Wezemaal en dan naar het Belevingscentrum van de Hagelandse Wijn. Of volg de korte Roofridderswandeling in de Brabantse Kouters, met een bezoek aan de Abdij van Grimbergen én een proeverij van de abdijbieren van Affligem.
Daguitstappen in Vlaams-Brabant
Lange wandelroutes
Ken je de GR-routes al? Deze Grote Routepaden zijn wandelroutes over lange afstand. Ze zijn zelden de snelste route van A naar B, wel vaak de aantrekkelijkste, en lopen voornamelijk over onverharde wegen. Alle GR-routes worden in beide richtingen gemarkeerd met wit-rode streepjes. Streek-GR’s zijn bewegwijzerd met geel-rode streepjes.
De Streek-GR Hageland maakt een lus van 158 kilometer, in negen dagettappes. De Streek-GR Groene Gordel doet het in acht etappes en 157 kilometer, helemaal rond het Brussels gewest door het Pajottenland, Dijleland en de Brabantse Kouters. De streek-GR-Dijleland is 182 kilometer lang met vertrek en aankomst in Leuven.
Themawandelingen
Wil je de lambiekbrouwerijen in het Pajottenland en de Zennevallei bezoeken of de Hagelandse wijnhellingen beklimmen? Je hoeft de kant-en-klare themawandelingen maar uit te zoeken. En dat hoeft echt niet alleen maar om bier en wijn te gaan, er vallen ook de mooiste landschappen, bezienswaardigheden, geschiedenis en verhalen al wandelend te ontdekken.
Klik op de wandelwebsite van Toerisme Vlaams-Brabant de gemeente of streek aan waar je naartoe wilt, en je krijgt een hele reeks suggestielussen op maat. Van de watermolenwandeling in Galmaarden tot de Vestenwandeling in Landen, van de Oranjewandeling in Diest tot de Doode Bemdewandeling in Neerijse. Hebben we al gezegd dat je echt nooit uitgewandeld geraakt in #dewandelprovincie?
Themawandelingen